Trong vài năm trở lại đây, các quỹ ETF – Exchange Traded Fund ngày càng được phát triển một cách mạnh mẽ. ETF được coi là một trong những phát minh thành công nhất trong lịch sử của giới đầu tư tài chính. ETF bước đầu đến với Việt Nam là từ năm 2008 với sự khởi nguồn của quỹ ngoại. Chính vì sự phát triển mạnh của các quỹ này mà mỗi đợt cơ cấu quỹ lại gây lên những biến động lớn trên thị trường. Vậy thì quỹ ETF nghĩa là gì? Và việc cơ cấu quỹ ETF ảnh hưởng như thế nào đến thị trường chứng khoán? Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Quỹ ETF là gì?
ETF (Exchange Traded Fund) được hiểu là quỹ hoán đổi các danh mục đầu tư. Đây là loại quỹ được hình thành dựa trên việc mô phỏng tỷ suất lợi nhuận của một vài chỉ số cổ phiếu, trái phiếu và một loại tài sản, hàng hoá như vàng, tỷ giá hối đoái, giá xăng dầu, chỉ số VN30,…
ETF cũng mang đặc điểm của quỹ đầu tư thông thường. Tuy vậy, nhưng nó lại được xem là một loại cổ phiếu khi được niêm yết và thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán. Nó được bắt nguồn vào những năm 1990 tại Mỹ. Ngày nay, ETF đã được biết đến phổ biến ở nhiều quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam.
Các loại quỹ ETF chính trên thị trường
Có 3 loại quỹ ETF điển hình nhất trên thị trường chứng khoán mà ta phải đề cập đến đó là: quỹ ETF cổ phiếu, trái phiếu và ETF theo ngành. Trong mỗi loại đó lại mang trong mình những đặc điểm riêng biệt, dễ dàng phân biệt:
- Quỹ ETF cổ phiếu: Là một dạng quỹ đầu tư chứng khoán mô phỏng lại những biến động của các bộ chỉ số cổ phiếu có trên thị trường. Chẳng hạn như chỉ số VN100, VN30, S&P 500,…
- Quỹ ETF trái phiếu: Tương tự như trên thì quỹ ETF trái phiếu là một dạng quỹ mô phỏng những biến động của các bộ chỉ số của các trái phiếu. Chẳng hạn như là : trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và các loại trái phiếu khác có khả năng đem lại mức sinh lời cao…
- Quỹ ETF theo ngành: Đây là dạng quỹ mô phỏng những biến động của một ngành hoặc lĩnh vực sản xuất cụ thể nào đó trên thị trường. Chẳng hạn như ngành sản xuất máy móc, công nghệ thực phẩm, công nghiệp,…hoặc của một loại hàng hóa cụ thể.
Ngoài 3 loại điển hình trên thì quỹ ETF còn có các loại như: ETF tiền tệ, ETF nghịch đảo, hay quỹ ETF đầu tư thay thế,…
Các quỹ ETF tại Việt Nam
Hiện nay ở Việt Nam có khá là nhiều các quỹ ETF , tuy nhiên dưới đây sẽ là một số các quỹ có quy mô khá lớn và có tác động ảnh hưởng lớn đến thị trường chứng khoán Việt Nam:
- Quỹ FTSE Vietnam Index ETF đây là quỹ mô phỏng chỉ số FTSE Vietnam All-Share Index bao gồm các cổ phiếu chiếm 90% giá trị vốn hóa thị trường và chỉ số FTSE Vietnam Index.
- Quỹ VanEck Vectors Vietnam ETF mô phỏng theo các chỉ số MVIS Vietnam Index.
- Quỹ iShares MSCI Frontier ETF được mô phỏng dựa trên chỉ số MSCI Frontier Markets 100 Index.
- Quỹ ETF VFMVN30 mô phỏng theo tỷ lệ của chỉ số VN30.
- ……
Hoạt động cơ cấu ETF ảnh hưởng như thế nào đến giá cổ phiếu?
Trong hoạt động ETF, có 2 sự kiện khiến quỹ mua/bán các cổ phiếu trong danh mục của mình, qua đó tác động lên giá cổ phiếu.
Hoạt động mua/bán do fund flow
Hoạt động mua/bán do fund flow có đặc điểm là tỷ trọng các cổ phiếu sau sự kiện bơm/rút tiền không đổi.
Ví dụ: Quỹ ETF X có NAV là 1000 tỷ, tỷ trọng cổ phiếu A, B đều là 50% tương ứng 500 tỷ mỗi cổ phiếu. Sau khi được bơm thêm 100 tỷ tiền mặt, NAV của quỹ X tăng lên 1,100 tỷ và tài sản sẽ bao gồm:
- 500 tỷ cổ phiếu A
- 500 tỷ cổ phiếu B
- 100 tỷ tiền mặt.
Quỹ X do không có thay đổi về tỷ trọng phân bổ các mã trong danh mục nên sẽ buộc phải giải ngân 100 tỷ tiền mặt mới này để mô phỏng đúng theo chỉ số. Khi đó, quỹ X sẽ mua vào thêm 50 tỷ cổ phiếu A và 50 tỷ cổ phiếu B, điều này trong ngắn hạn có thể làm tăng giá cổ phiếu A và B.
Hoạt động mua/bán do review định kỳ
Các quỹ ETF thường xuyên cần phải review tỷ trọng định kỳ và liên tục để đánh giá khả năng mô phỏng theo các bộ chỉ số của portfolio. Trong trường hợp cần phải điều chỉnh tỷ trọng, quỹ ETF sẽ thực hiện mua cổ phiếu A và bán cổ phiếu B sao cho tổng tài sản không đổi (vì quỹ không có thêm nguồn tiền mới). Hành động trên gọi là rebalance hay tái phân bổ danh mục.
Ví dụ: Quỹ Y có NAV 1000 tỷ, tỷ trọng cổ phiếu A, B đều là 50% tương ứng 500 tỷ mỗi cổ phiếu. Sau khi review, quỹ thay đổi tỷ trọng cổ phiếu A lên 60%, giảm tỷ trọng cổ phiếu B về 40%. Khi đó, Quỹ X sẽ tiến hành phân bổ lại danh mục theo hướng bán đi 100 tỷ cổ phiếu B và mua vào 100 tỷ cổ phiếu A. Điều này trong ngắn hạn có thể làm tăng giá cổ phiếu A, đồng thời làm giảm giá cổ phiếu B.
Happy Trading !
>>Tìm hiểu thêm về: Quỹ đầu tư – Quỹ hoán đổi danh mục ETF