Bạn có một khoản vốn nhàn rỗi và muốn đầu tư trên thị trường chứng khoán, tuy nhiên việc này đòi hỏi rất nhiều kiến thức, và bạn thì quá bận rộn với công việc của mình. Các quỹ mở ra đời nhằm giúp đỡ các nhà đầu tư cá nhân giải quyết vấn đề này. Về bản chất đây là một hình thức ủy thác tiền của bạn cho các chuyên gia của một quỹ đầu tư đi đầu tư “hộ”, qua đó các quỹ đầu tư này sẽ thu một khoản phí quản lý tài sản và hưởng lợi từ một phần lợi nhuận có được. Chúng ta sẽ bắt đầu bài viết đầu tiên trong series về các hình thức quỹ đầu tư phổ biến tại Việt Nam: quỹ mở.
Quỹ mở là gì? Đầu tư vào quỹ mở như thế nào?
Quỹ mở là gì?
Quỹ mở (open-ended fund) là một tổ chức hoạt động dưới hình thức huy động vốn từ công chúng, sử dụng vốn đề đầu tư vào một số tài sản nhất định, sau đó phân phối lại lợi nhuận cho những người góp vốn.
Mục đích của quỹ mở
Nếu bạn có tiền và có nhu cầu đầu tư, nhưng lại không biết đầu tư ra sao cho hợp lý, một sự lựa chọn cho bạn là gửi tiền vào các quỹ mở, và hãy để các nhà quản lý quỹ có kinh nghiệm đầu tư giúp bạn. Việc của bạn chỉ là chờ đợi quỹ phân phối lợi nhuận.
Hoạt động của quỹ mở
Quỹ mở sinh ra để phục vụ nhu cầu đầu tư của nhiều cá nhân. Bên cạnh đó, bản thân những nhà sáng lập quỹ không có quá nhiều vốn trong khi họ lại có nhu cầu đầu tư, vì vậy họ thành lập quỹ với mục đích huy động vốn từ công chúng để tạo ra nhiều lợi nhuận hơn.
Do đó, đôi bên cùng có lợi. Quỹ tạo ra nhiều lợi nhuận, trong khi các cá nhân góp vốn cũng được quỹ san sẻ lợi nhuận mặc dù họ không có nhiều kiến thức về đầu tư.
Chiến lược đầu tư của quỹ mở
Các quỹ thường sẽ có một chiến lược đầu tư khác nhau, được quy định trong điều lệ quỹ và được giám sát chặt chẽ. Chiến lược đầu tư sẽ nêu rõ một số thông tin như các loại tài sản mà quỹ sẽ đầu tư cũng như thời gian nắm giữ. Mỗi tài sản sẽ có một mức rủi ro và tính chất lợi nhuận khác nhau. Các nhà quản lỹ quỹ chính là những bộ não vận hành của quỹ, họ sẽ là người trực tiếp sử dụng tiền mà quỹ đã huy động để đầu tư vào các loại tài sản theo đúng chiến lược đầu tư.
Điều lệ quỹ mở VINACAPITAL
Vì vậy, khi bạn muốn đầu tư vào quỹ mở, hãy cân nhắc về cả khẩu vị lợi nhuận và rủi ro của bạn, sau đó lựa chọn các quỹ có chiến lược đầu tư theo đúng khẩu vị của bạn.
Chứng chỉ quỹ
Quỹ mở hoạt động dựa trên hình thức huy động vốn từ công chúng, bằng cách phát hành chứng chỉ quỹ sau đó bán ra cho các nhà đầu tư. Do đó, chứng chỉ quỹ là một loại tài sản thể hiện bạn đã góp vốn vào quỹ, và được hưởng lợi các quyền dựa trên phần vốn bạn đã góp.
Chứng chỉ quỹ (CCQ) của các quỹ mở được giao dịch tự do trên thị trường giống như cổ phiếu, các nhà đầu tư thực hiện mua bán với nhau và các quỹ cũng sẽ tham gia vào hoạt động này. Vì vậy, giá trị của một chứng chỉ quỹ sẽ luôn chính xác bằng giá trị tài sản ròng của quỹ (NAV – net asset value) chia cho số lượng chứng chỉ quỹ đang lưu hành. NAV của quỹ chính là giá trị thị trường của danh mục cổ phiếu của quỹ trừ đi tổng nợ, và thường được yết giá trị trên một CCQ.
Ví dụ, một quỹ có tổng tài sản là 300 tỷ đồng, trong đó 100 tỷ đồng là nợ. Khi đó NAV của quỹ này là 200 tỷ đồng, và nếu quỹ này phát hành 10 triệu CCQ, NAV của quỹ sẽ được yết là 20,000 đồng/CCQ.
Vì chính quỹ có thể mua lại CCQ của mình trên thị trường, và tài sản của quỹ được thị trường định giá một cách rõ ràng, do đó, giá của CCQ trên thị trường sẽ luôn bằng NAV. Việc bạn bán CCQ của mình cho quỹ, tương đương với việc bạn rút tiền khỏi quỹ, ngược lại với quá trình quỹ phát hành CCQ và bán ra cho các nhà đầu tư.
Giống như các tài sản khác, bạn có thể mua bán chứng chỉ quỹ trên thị trường và hưởng lợi từ chênh lệnh giá. Vì giá của chứng chỉ quỹ sẽ luôn bằng NAV của quỹ, và NAV của quỹ lại phụ thuộc vào các tài sản trong danh mục của họ, do đó giá của chứng chỉ quỹ sẽ tăng lên khi giá của các tài sản trong danh mục của họ tăng lên.
Các loại phí liên quan
Giao dịch chứng chỉ quỹ mở cũng giống như giao dịch một cổ phiếu trên thị trường, bạn sẽ cần trả phí giao dịch khi bạn mua và bán CCQ. Ngoài ra, một loại phí không thể thiếu đối với các quỹ là phí quản lý tài sản, thường sẽ dao động trong khoảng 1-3% trên tổng số tiền bạn gửi vào quỹ. Phí quản lý và phí bán (rút vốn sớm) cũng là một yếu tố đáng cân nhắc khi bạn lựa chọn quỹ mở.
Quỹ mở và quỹ đóng
Quỹ mở cho phép vốn được lưu thông tự do giữa quỹ và các nhà đầu tư, bằng cách mua và bán chứng chỉ quỹ trực tiếp với quỹ. Còn đối với quỹ đóng, sau thời gian phát hành chứng chỉ quỹ và bán ra công chúng, các nhà đầu tư không thể bán lại CCQ cho quỹ. Các nhà đầu tư chỉ có thể mua bán CCQ trên thị trường thứ cấp, tức là khi bạn chỉ có thể rút vốn một cách gián tiếp bằng việc bán CCQ cho các nhà đầu tư khác muốn mua, hoặc tại thời điểm quỹ đáo hạn.
Đây là một lợi thế của các nhà đầu tư quỹ mở, bởi tính linh hoạt vốn cao hơn. Tuy vậy, điều này phần nào là một gánh nặng cho các nhà quản lý quỹ, họ bắt buộc phải có một lượng tiền mặt dự phòng để có thể mua lại CCQ từ các nhà đầu tư trong trường hợp cần thiết, nên các tài sản đầu tư đòi hỏi có tính thanh khoản cao. Còn đối với quỹ đóng, họ không bắt buộc phải mua lại CCQ trên thị trường, do đó họ có thể sử dụng nguồn tiền để đầu tư dài hạn. Điều này tạo ra sự khác biệt trong chiến lược đầu tư của quỹ mở và quỹ đóng.
Các quỹ mở tại Việt Nam
Hiện nay tại Việt Nam, có rất nhiều quỹ mở đang hoạt động với các chiến lược đầu tư khác nhau và loại tài sản đầu tư đa dạng. Một số quỹ mở lớn có thể kể đến như:
- VEOF: Quỹ mở của VinaCapital, đầu tư cổ phiếu vốn hóa lớn
- VCBF-BCF: Quỹ mở của Vietcombank, đầu tư cổ phiếu vốn hóa lớn và thanh khoản tốt tại HOSE và HNX.
- Các quỹ VFM: Các quỹ mở của Dragon Capital, đầu tư vào cổ phiếu (VFMVF4, VFMVSF), trái phiếu (VFMVFB) hoặc đa dạng hóa tài sản (VFMVF1).
- SSI-SCA: Quỹ mở của SSI, đầu tư vào cổ phiếu (80%) và trái phiếu (20%).
Làm thế nào để đầu tư vào quỹ mở?
Để đầu tư vào quỹ mở, hay mua chứng chỉ quỹ trực tiếp từ quỹ, bạn hãy truy cập trang web của quỹ đó. Quỹ sẽ hướng dẫn bạn chuẩn bị hồ sơ cũng như chuyển tiền để mua CCQ. Cách đơn giản nhất là bạn hãy trực tiếp đến văn phòng làm việc của quỹ, mang theo các giấy tờ tùy thân được quỹ quy định trong trang web chính thức của họ, cũng như số tiền bạn muốn đầu tư vào quỹ. Nhân viên quỹ sẽ giúp bạn hoàn thiện hồ sơ.
Ngoài ra các quỹ cũng hỗ trợ bạn các thủ tục mở tài khoản trực tuyến. Thông thường, quỹ sẽ yêu cầu bạn cung cấp các thông tin cá nhân, cũng như các thông tin cần để xác thực. Sau đó, bạn thực hiện chuyển khoản cho quỹ số tiền bạn cần đầu tư vào quỹ, và đến văn phòng để hoàn thiện hồ sơ, giống như cách bạn mở tài khoản chứng khoán.
Bên cạnh đó, bạn cũng có thể mua CCQ từ các nhà đầu tư khác trên thị trường, bằng hình thức OTC.
Việc lựa chọn quỹ mở để “gửi gắm” đơn giản hơn nhiều so với việc phân tích lựa chọn cổ phiếu. Bạn hãy tìm hiểu thật kỹ chiến lược đầu tư của quỹ, tỷ suất sinh lời trong quá khứ, sau đó cân nhắc với khẩu vị rủi ro của mình, và hãy mua CCQ mà bạn mong muốn.
Hiệu suất đầu tư một số quỹ mở tại Việt Nam
Ví dụ, bạn là một nhân viên văn phòng với mức thu nhập khác, mong muốn sử dụng khoản tiền tích lũy của mình để đầu tư tích sản. Bạn có khả năng chịu rủi ro thấp, và mong muốn đầu tư lâu dài. Khi đó, bạn có thể lựa chọn các quỹ đầu tư trái phiếu hoặc quỹ ETF, để hướng tới lợi nhuận bền vững trong dài hạn mà không phải chịu quá nhiều rủi ro.
Happy Trading !
