Hiện nay, để biết những cổ phiếu bạn đang nắm giữ gồm những gì, hoặc khi bạn muốn cho người khác biết danh mục cổ phiếu của bạn, chúng ta thường sẽ truy cập vào mục Tài sản trong tài khoản chứng khoán của bạn. Danh mục cổ phiếu của bạn sẽ hiển thị theo dạng như thế này:
Bạn có thể thấy các cổ phiếu được thể hiện bằng các con số điện tử trong tài khoản chứng khoán của bạn. Về bản chất, cổ phiếu là một loại tài sản thể hiện bạn sở hữu một phần vốn của công ty, vậy “tài sản” đó trông như thế nào? Bạn đã từng được nhìn thấy, cầm nắm một “cổ phiếu” trên tay chưa?
Hình ảnh trên là mô tả chính xác nhất cho tên gọi “cổ phiếu” – một tờ “phiếu” chứng nhận cho quyền sở hữu cổ phần. Sau khi mua cổ phiếu, bạn sẽ được công ty phát hành cung cấp một cuốn sổ cổ đông chứng minh bạn là chủ sở hữu của những cổ phiếu trên. Để có thể giao dịch mua bán chúng trên thị trường tập trung, thông qua các bút toán điện tử trên tài khoản chứng khoán như hiện nay, tất cả các cổ phiếu giấy trên đều phải được ký gửi và bảo quản tập trung tại một tổ chức, chính là Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD).
Sổ cổ đông – chứng nhận sở hữu cổ phần
Lưu ký chứng khoán là gì?
Lưu ký chứng khoán là hoạt động nhận ký gửi, bảo quản an toàn, chuyển giao và ghi nhận sở hữu chứng khoán của khách hàng trên hệ thống tài khoản lưu ký chứng khoán của Trung tâm lưu ký chứng khoán. Theo quy định hiện nay của Việt Nam, chứng khoán tất cả các công ty đại chúng phải được lưu ký tập trung tại Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) trước khi được thực hiện giao dịch.
Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam – VSD
Thay vì sở hữu trực tiếp cổ phiếu giấy, giờ đây các nhà đầu tư sẽ lưu ký toàn bộ cổ phiếu tại VSD, sau đó tài khoản chứng khoán của các nhà đầu tư tại công ty chứng khoán sẽ được ghi nhận đúng lượng cổ phiếu đã lưu ký, thể hiện quyền sở hữu của bạn đối với cổ phiếu. Tất cả các quyền lợi liên quan đến cổ phiếu vẫn được giữ nguyên.
Tại sao cần lưu ký chứng khoán?
Trước khi có VSD, mọi giao dịch cổ phiếu diễn ra theo dạng truyền thống, tiền và cổ phiếu được trao tay giữa người mua và người bán. Người sở hữu cổ phiếu sẽ có trách nhiệm bảo quản cổ phiếu cẩn thận để đảm bảo mọi quyền lợi của cổ đông. Điều này chắc chắn sẽ gây ra nhiều khó khăn như:
- Khó thực hiện các giao dịch mà người mua và người bán ở xa (người mua ở Hà Nội, người bán ở TP. HCM).
- Thanh khoản kém, không thể giao dịch với tần suất cao, thời gian ngắn (“lướt sóng”).
- Cổ phiếu có thể bị thất lạc hoặc bị trộm cắp.
Chính vì vậy, VSD ra đời để giải quyết những khó khăn trên. Tất cả các cổ phiếu đều được lưu ký tập trung tại VSD và được bảo quản cẩn thận, vì vậy hiện tượng trộm cắp sẽ khó có thể xảy ra. VSD cùng công ty chứng khoán sẽ phối hợp để ghi nhận quyền sở hữu của bạn trên tài khoản chứng khoán. Điều này giống như việc bạn gửi tiền vào ngân hàng vậy, VSD cũng hoạt động theo một dạng “ngân hàng cổ phiếu”, và tài khoản chứng khoán cũng giống như một tài khoản ngân hàng.
Việc giao dịch cũng trở nên dễ dàng hơn. Người mua và người bán sẽ giao dịch cổ phiếu bằng việc đặt lệnh trực tuyến trên các sàn giao dịch, và trung tâm lưu ký cũng sẽ thực hiện chuyển giao quyền sở hữu cổ phiếu từ tài khoản của người bán sang tài khoản của người mua.
Lưu ký chứng khoán như thế nào?
Để lưu ký chứng khoán, bạn chỉ cần làm một bước đơn giản đó là mang sổ cổ đông và CMND đến một công ty chứng khoán, yêu cầu họ mở tài khoản và lưu ký số cổ phiếu trong sổ cho bạn.
Phí lưu ký chứng khoán hiện nay ở mức 0.4 đồng/cổ phiếu/tháng, và được khấu trừ luôn vào tài khoản chứng khoán của bạn. Đây là một mức phí khá rẻ đối với việc nắm giữ cổ phiếu.
Happy trading !
