Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một trong những bản báo cáo tài chính quan trọng nhất, cho biết hoạt động kinh doanh của công ty đang thực sự tạo ra bao nhiêu tiền mặt. Để bắt đầu tìm hiểu về những vấn đề liên quan đến bản báo cáo lưu chuyển tiền tệ, chúng ta sẽ cùng bắt đầu với ví dụ sau đây:
Giả sử bạn có một quán cà phê đơn giản, chỉ bán cà phê và đồ ăn nhẹ. Tất cả doanh thu bán hàng của cửa hàng đều được tính bằng tiền mặt, có nghĩa là nếu khách hàng muốn uống một tách cà phê và đồ ăn nhẹ, họ cần mang đủ tiền để trả cho chúng – không ghi nợ. Giả định mức giá mà cửa hàng với cà phê là 25.000 VND và đồ ăn nhẹ là 30.000 VND. Vậy cửa hàng sẽ ghi nhận cho một combo này là 55.000 VND, được ghi nhận là doanh thu trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và dòng tiền thu về cũng là 55.000 VND. Mọi thứ đều rất rõ ràng.
Tiếp tục ví dụ khác về một cửa hàng bán máy tính xách tay. Tương tự, hãy giả định rằng cửa hàng chỉ bán một loại máy tính xách tay với giá 25 triệu VND/chiếc. Trong một ngày, cửa hàng bán được 20 chiếc máy tính xách tay, rất dễ dàng để tính toán doanh thu sẽ = 25 triệu VND x 20 chiếc = 500 triệu VND. Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu 5 trong số 20 máy tính xách tay được bán theo hình thức bán chịu? Khách hàng nhận sản phẩm ngay hôm nay nhưng sẽ thanh toán tiền mặt vào thời điểm một tháng sau đó. Trong tình huống này, doanh thu thực tế sẽ như sau:
Bán thu tiền mặt: 15 x 25 = 375 triệu NVD
Bán chịu: 5 x 25 = 125 triệu VND
Tổng doanh thu: 500 triệu VND
Nếu cửa hàng này ghi nhận tổng doanh thu của mình trong Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, bạn sẽ thấy mức doanh thu 500 triệu VND có vẻ tốt. Tuy nhiên, số tiền thực sự đổ ngay về tài khoản ngân hàng của công ty chỉ là 375 triệu. Điều gì sẽ xảy ra nếu khi đó công ty này có một khoản vay 400 triệu VND phải được hoàn trả gấp ngay trong tháng? Điều này có nghĩa là công ty đang gặp khó khăn về tiền mặt vì không thể đáp ứng các nghĩa vụ nợ của mình.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ được trình bày như một bộ phận hợp thành của báo cáo tài chính. Nó cho chúng ta biết các dòng tiền thực của doanh nghiệp trong kỳ, bao gồm dòng tiền mà doanh nghiệp thực sự thu vào và thực sự chi ra. Do đó, việc đánh giá báo cáo lưu chuyển tiền tệ là vô cùng quan trọng, chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu trong phần tiếp theo.
Các hoạt động của công ty
Để hiểu rõ hơn về báo cáo lưu chuyển tiền tệ, trước tiên chúng ta phải tìm hiểu về các hoạt động phát sinh dòng tiền của một công ty. Nếu bạn nghĩ về một công ty và các hoạt động kinh doanh khác nhau của nó, bạn sẽ nhận ra rằng các hoạt động của công ty có thể được phân loại theo một trong ba nhóm chính:
- Hoạt động kinh doanh (OA: Operational activities): Các hoạt động liên quan đến hoạt động kinh doanh cốt lõi hàng ngày của doanh nghiệp được gọi chung là hoạt động kinh doanh. Các hoạt động điều hành điển hình bao gồm bán hàng, tiếp thị sản xuất, nâng cấp công nghệ, thuê nhân viên, v.v.
- Hoạt động đầu tư (IA: Investing activities): Các hoạt động về các khoản đầu tư mà công ty thực hiện nhằm mục đích thu lợi nhuận ở giai đoạn sau. Ví dụ bao gồm cho vay và gửi tiền ngân hàng có kỳ hạn, đầu tư góp vốn vào đơn vị khác, đầu tư vào đất đai, tài sản, nhà máy và thiết bị, tài sản vô hình và các tài sản không dài hạn khác, v.v.
- Hoạt động tài chính (FA: Financing activities): Các hoạt động về tất cả các giao dịch tài chính của công ty, liên quan đến nợ và vốn chủ sở hưu như: trả cổ tức, trả lãi vay, phát hành trái phiếu doanh nghiệp, phát hành thêm cổ phiếu v.v.
Tất cả các hoạt động mà một công ty hợp pháp thực hiện có thể được phân loại vào một trong ba nhóm đã đề cập ở trên.
Chúng ta tiếp tục lấy ví dụ về một doanh nghiệp cụ thể – một trung tâm thể hình. Một vài hoạt động kinh doanh có thể kể đến như:
- Hiển thị quảng cáo để thu hút khách hàng mới – OA
- Thuê huấn luyện viên thể dục để giúp khách hàng trong quá trình tập luyện thể hình – OA
- Mua các loại thiết bị thể dục mới để thay thế các thiết bị đã cũ – OA
- Tìm kiếm khoản vay ngắn hạn từ các ngân hàng – FA
- Phát hành trái phiếu để huy động vốn – FA
- Phát hành cổ phiếu mới cho một số bạn bè quen biết để huy động vốn mới mở rộng – FA
- Đầu tư vào một công ty khởi nghiệp hướng tới các chế độ thể dục sáng tạo – IA
- Gửi tiền gửi có kỳ hạn vào ngân hàng – IA
- Đầu tư vào một tòa nhà sắp khánh thành trong khu vực lân cận, để mở một trung tâm thể dục mới trong tương lai – IA
- Nâng cấp hệ thống âm thanh để khách hàng có trải nghiệm tập luyện tốt hơn – OA
Chúng ta có thể nhận thấy:
Dòng tiền thuần của công ty = Dòng tiền thuần từ hoạt động kinh doanh + Dòng tiền thuần từ hoạt động đầu tư + Dòng tiền thuần từ hoạt động tài chính
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trong thực tế
Xem xét báo cáo lưu chuyển tiền tệ của một công ty là xem xét công ty từ góc độ dòng tiền thực. Khi các công ty trình bày báo cáo lưu chuyển tiền tệ của mình, họ thường chia báo cáo thành ba phần để thể hiện rõ ràng lượng tiền mặt mà công ty đã tạo ra từ ba hoạt động chính. Chúng ta sẽ đi vào ví dụ với báo cáo lưu chuyển tiền tệ của Công ty cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (MWG):
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ trong thực tế
Khi nhìn vào lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh ta thấy, MWG đã tạo ra hơn 171.390 triệu VND từ các hoạt động kinh doanh. Một công ty có dòng tiền dương từ hoạt động kinh doanh luôn là dấu hiệu của tình trạng tài chính tốt.
Dưới đây là ảnh chụp nhanh dòng tiền của MWG từ các hoạt động đầu tư:
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động đầu tư
Đơn vị: đồng
Ta có thể thấy, MWG đã tiêu tốn hơn 11. 254 tỷ VND trong các hoạt động đầu tư của mình. Điều này khá trực quan vì các hoạt động đầu tư có xu hướng sử dụng tiền mặt. Các hoạt động đầu tư tốt báo trước cho nhà đầu tư rằng công ty đang nghiêm túc về việc mở rộng kinh doanh của mình. Tất nhiên, bao nhiêu được coi là tốt và bao nhiêu là không, chúng ta sẽ tìm hiểu ở bài viết sau.
Cuối cùng, đây là ảnh chụp nhanh số dư tiền mặt của MWG từ các hoạt động tài chính:
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động tài chính
Đơn vị: đồng
MWG đã ghi nhận lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính là 7.877 tỷ VND. Dòng tiền từ hoạt động tài chính của MWG phần lớn đã được đem đi chi trả nợ gốc vay. Nếu MWG đi vay mới trong tương lai, điều đó sẽ làm tăng lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính (hãy nhớ tăng nợ phải trả (nguồn vốn) đồng nghĩa với tăng số dư tiền mặt).
Bây giờ chúng ta sẽ tóm tắt dòng tiền từ tất cả các hoạt động:
Tổng dòng tiền từ 3 hoạt động kinh doanh trên
Bảng trên cho chúng ta thấy công ty đã chi ra tổng số tiền mặt là hơn 3.205 tỷ đồng cho năm tài chính 2021. Nhưng năm trước đó thì sao? Như chúng ta có thể thấy, công ty đã tạo ra hơn 4.232 tỷ đồng thông qua tất cả các hoạt động của mình từ năm trước.
Lưu ý, số dư cuối năm 2020 sẽ là số dư đầu kỳ của năm tài chính 2021. Bạn có thể lưu ý điều này khi MWG cung cấp số liệu dòng tiền cho năm kết thúc vào ngày 31 tháng 12 năm 2021.
Kết luận
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp cho chúng ta thông tin về khả năng tạo ra tiền của công ty và các dòng tiền thực ra vào phát sinh trong kỳ. Các luồng tiền được phân loại vào hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính và hoạt động đầu tư.
Happy Trading !
